GÖÇ DÖNEMİNDE KUŞ GÖZLEMİ YAPABİLECEĞİNİZ ÖNEMLİ ROTALAR

Baharın gelmesiyle birlikte kışın güneşsiz geçirilen günlerin aksine doğada daha çok vakit geçirmek isteriz. Tam bu dönemler yapılacak aktivitelerden biri de kuş gözlemciliği. Birçok farklı kuş türünü doğal ortamda gözlemek için Türkiye’nin birçok farklı ilini ziyaret etmiş olabilirsin. Peki, göç yolları üzerinde konaklayarak birçok farklı türe ait kuşları izledin mi? Bilimsel olarak ya da hobi amacıyla ornitoloji yani kuş gözlemciliğine ilgi duyuyorsan göç dönemleri senin için önemlidir. Hem doğada huzurlu bir şekilde zaman geçirmek hem de yeni kuş türleri görebilmek için bazı önemli rotaları ve doğru zamanı bilmelisin.

Göç Dönemleri Ne Zaman?

Göçmen kuşlar her mevsimin tadını farklı ülkelerde geçiren bir grup kuş türüne verilen isimdir. Neredeyse her yıl 50 milyar civarında göçmen kuş bir diyardan ötekine süzülerek yol alır. Bu kuş türlerinden 5 milyarı ise Avrupa kıtasından Afrika kıtasına göç eder. Kuzey yarımkürede yavrulayarak kış aylarında daha sıcak ülkelere giden kuşlar özellikle Temmuz ve Eylül arasında hareket eder. Fakat kırlangıçlar ve leylekler gibi bazı kuş türlerinin de Mart – Nisan ayı itibariyle Türkiye’ye büyüttükleri yavrular ile geri döndüklerini görebilirsin. Kuş göçünün en yoğun olduğu dönem rotanın Güney Afrika’ya çevrildiği ağustos ayıdır. Kutuplarda yumurtlayan deniz kırlangıçları, görkemiyle dikkat çeken uzun kanatlı yelkovan kuşları ve daha niceleri…

Kuş Gözlemi Nasıl Yapılır?

Kuş gözlemi yapmak her ne kadar fikir olarak kulağa kolay bir eylem olarak gelse de gerçekte büyük bir sabır ve özveri ister. Teleskop, dürbün, not defteri, çizim araçları, fotoğraf makinesi temel kuş gözlemciliği ekipmanları. Fakat konaklamak ya da uzun saatler konforla gözlem yapmak için outdoor giysiler ve kamp için doğru ekipman gerekebilir. Tüm bu araçlar da ancak doğru şekilde kullanılırsa verim sağlar.

Kuşların göç dönemleri Türkiye’de birçok ülkeye göre daha hareketlidir. Türkiye, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan, kuzeyden güneye, güneyden kuzeye hareket eden sürülerin yol güzergahında yer alan bir coğrafyadır. Bu nedenle doğru zamanda doğru yerde ekipmanlarla birlikte olmak gözlem için ilk dikkat etmen gereken kuraldır. Peki Avrupa’nın tamamından daha fazla kuş türünü ağırlayan Türkiye’de ornitolog olmak isteyenler ne yapmalıdır?

• Çevrenden başlayarak kuşların doğal hayat içerisinde nasıl uçtuğu, hareket ettiği, beslendiği, kur yaptığı ve çiftleştiği gibi yaşamına dair aktivitelerini izlemelisin.
• Kuş gözlemi yaparken en büyük kural sessiz olmak, başkalarını ve kuşları rahatsız etmemektir. Bazen uzun süre hiç kıpırdamadan durmayı gerektirse de bu bir ornitolog için en hassas noktadır.
• Gözlem alanında erken saatlerde yerini alırsan daha sonra alanda yer aramak zorunda kalmazsın. Yurt dışından ve yurt içinden birçok gözlemcinin de kuşları görmek için aynı alanda olacağını unutma!
• Dürbünde göz merceklerini farklı ayarlarda ayarlamak görüş kabiliyetini artırabilir. Sağ ve sol gözü sırasıyla kapatarak dürbün merceğini iki gözüne uygun şekilde ayarlaman mümkündür.

Kuş Gözlemi Yapılabilecek Rotalar

Türkiye doğal, tarihi güzellikleri ve kültürü ile olduğu kadar birçok farklı özelliği ile her yıl milyonlarca turisti kendine çeker. Türkiye’nin yoğun şekilde ziyaretçi çeken özelliklerinden birisi önemli kuş gözlem rotalarına sahip olmasıdır.

Süzülerek göç eden göçmen kuşların en önemli rotaları arasında yer alan Türkiye hem bir durak hem de varış noktasıdır. Yani bazı kuşlar Güney yarımkürede farklı ülkelere göç ederken ülkeye sadece dinlenmek için uğrar. Bazı kuş türleri ise kışı geçirmek için Türkiye’nin farklı illerine dağılır. Türkiye’de kuş gözlemciliği için önemli rotaları ezberlemek yerine sürülerin göç yollarını anlamak kendine yeni rotalar bulmanı da sağlayabilir.

Kış için Afrika’ya göç eden kuş türleri Hatay sınırını bir giriş kapısı olarak belirlemiş durumdadır. Hatay’ın doğusunda Akdeniz’e kıyı olan bölgede denize paralel olarak Nur dağları uzanır. Bu dağlık oluşum süzülerek göç eden kuş türleri için korunaklı bir alan yaratır. Leylekler, yırtıcı ve vahşi kuşlar, egzotik kuşlar gibi birçok tür Anadolu’ya buradan giriş yapar. Bu nedenle kuş gözlemciliği için Hatay en önemli rotalardan biridir. Kahramanmaraş’tan başlayan ve Hatay Samandağ sınırına kadar uzanan Amanos Dağları üzerindeki birçok lokasyonu gözlem için seçebilirsin.

Doğu Anadolu Bölgesi üzerinden Kafkasya tarafına doğru göç eden sürüleri izlemek için de bu coğrafyadaki iller ziyaret edilir. Avrupa’ya göç eden sürüler ise İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinden önce Trakya’ya ardından Avrupa ülkelerine gider. Bu nedenle İstanbul ve çevresinde kuş gözlemciliği için ideal rotalar mevcut.

Su kuşları ise kış için Türkiye’deki Kızılırmak deltası ve Gediz deltası çevresindeki bölgelerde duraklar. Kapalı Havza ve Akdeniz kıyısındaki sulak alanlar da yine farklı kuş türlerini izleyebileceğin bölgeler arasındadır. Çoruh Vadisi, Doğu Karadeniz’in dağları özellikle de Borçka leylek ve yırtıcı kuşları izlemek istiyorsan adete bir vahadır. Sen de kuş gözlemciliği için bu rotaları tercih edebilirsin:

• Adana – Akyatan Parkı
• Aydın – Kuşadası
• İstanbul – Küçükçekmece gölü
• İstanbul – Ulupelit Darlık Barajı
• Kastamonu – Tüfekçi Arapseki sırtı
• Kırklareli – Hamam gölü ve Bulanık dere sahili
• Kocaeli – Ballıkayalar Tabiat Parkı
• Yalova – Hersek Lagünü
•  

Doğada vakit geçirmekten, trekking ve kuş gözlemciliği gibi hobilerden hoşlanıyor musun?  Öyleyse bu aktivitenden önce ihtiyacın olan tüm ekipmanlar için The Moose Bay mağazalarını ziyaret edebilirsin.

Doğaya çıkış yolunu www.themoosebay.com ile keşfet!