DENİZ HAYATINI KORUMANIN ÖNEMİ
Çevreci bir yaşam anlayışını benimsemek ve doğayı korumak, doğal alanlara sahip çıkmakla mümkün. Yeryüzünün doğal hayata ev sahipliği yapan önemli unsurları arasında yer alan denizler[İO1] ; kuşlar, sürüngenler, balıklar ve deniz memelileri gibi pek çok canlının barınma alanı olarak korunmaya ihtiyaç duyar.
Özellikle son 40 yıllık süre zarfında biyoçeşitliliği bir hayli daralan denizlerin kırmızı alarm verdiği gerçeği karşısında harekete geçmekte yarar vardır. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), yayınladığı çalışmalarda denizlerde gıda kaynağı olarak kullanılan balıkların tehlike altında olduğunu ve balık stoklarının azaldığını ifade ediyor.
WWF’nin çalışmalarına göre; bilinçsiz avcılık, deniz kirliliği ve iklim değişikliği gibi tehditler nedeniyle 1970 ila 2010 yılları arasında balık çeşitliliğinde ciddi bir azalma meydana geldi. Gelinen noktada balıkların üreme hızının, avlanma hızından düşük olduğu ifade ediliyor.[1] Durum böyle olunca yaşam olanaklarını denizlerden elde eden canlıların ve deniz hayatının bütün olarak korunmasının önemi, her geçen gün daha yüksek sesli bir şekilde vurgulanıyor. Peki, denizlerdeki biyoçeşitliliğin ve hayat standartlarının korunmasının ne gibi önemleri var, insanlar olarak bu duruma neden hassasiyet göstermeliyiz, bunları hiç düşündün mü? Denizlerdeki yaşamın korunması için insanlara düşen büyük sorumluluklar var. Bunun için deniz hayatını korumanın önemini ve bizlere neler düştüğünü detaylı bir şekilde hep birlikte inceleyelim.
Deniz Hayatını Korumak Neden Önemlidir?
Bütün canlıların birtakım yaşamsal hakları vardır. Barınma hakkı ise bunlar arasında en temel unsurlardan biridir. Dolayısıyla insanlar, her şeyden önce farklı türlerin yaşam alanına ve barınma hakkına saygılı davranma sorumluluğuna sahiptir. Bireylere, sivil toplum kuruluşlarına, özel işletmelere ve kamu kuruluşlarına düşen; hep birlikte denizleri daha temiz kullanarak sürdürülebilir bir dünyayı mümkün kılmaktır. Bununla birlikte, denizler, yalnızca deniz canlılarının yaşam alanı olarak görülmemelidir. İnsanlar su ve hava ekosisteminin durumundan da etkilenirler. Dolayısıyla deniz hayatının korunması, bir anlamda insan hayatının da korunması demektir. Denizlerin önemini maddeler halinde ifade etmek gerekirse:
- Denizlerde yaşayan çok sayıda canlı, insanlar için besin kaynağıdır. Sağlıksız bir deniz yapısı, balıkçılık faaliyetlerini engeller, balık çeşitliliğinin ve sayısının yeterli düzeyde olmasının önüne geçer.
- Denizlerde yaşayan canlılar, dünyadaki oksijen ve karbondioksit sirkülasyonuna katkı sağlar. Örneğin, bir mavi balina, günde yaklaşık 4 ton plankton tüketerek yeryüzündeki oksijen miktarının artmasını sağlar. Aynı şekilde balinalar her dalışlarında fitoplanktonlara ihtiyaç duydukları karbonhidratı taşıyarak bu döngüye katkı sağlar.
- Denizler, tek hücreli canlılardan gelmiş geçmiş en büyük balinalara kadar çok geniş yelpazede bir doğal hayatın barınma alanı olarak küresel ekosistemin önemli bir parçası olma niteliğini taşır.
- Denizlerdeki su döngüsünün iklim düzeni açısından büyük önemi vardır.
- Denizlerin korunması, sürdürülebilir ekonomik faaliyetlere ve kalkınmaya yardımcı olur. Gıda güvenliğinden beslenme kalitesine, geçim kaynaklarından deniz ticareti ve ulaşımına kadar pek çok ihtiyacın karşılanmasına ev sahipliği yapan denizler, insan hayatı için doğrudan büyük bir önem taşır.
Deniz Hayatını Korumak için Neler Yapılabilir?
Denizleri korumak için bireylere ve toplumlara büyük sorumluluk düşer. Bu sorumluluğu yerine getirmek, başlı başına büyük bir durum olarak zor görünebilir. Ancak, insanların çok ufak detaylarla bile daha sağlıklı ve temiz deniz hayatı için adımlar atabileceğini ifade etmek mümkün. Sen de deniz hayatını korumak için neler yapabileceğine göz atabilirsin:
- Plajda ya da sahilde vakit geçirirken çevreyi kirletmemeye, denizlere atık bırakmamaya dikkat etmelisin.
- Enerji tüketiminin azaltılması, denizleri dolaylı yoldan korumaya yardımcı olan bir eylemdir. Küresel iklim değişikliği nedeniyle suyun sıcaklığı ve asidite oranı azalır, buzullarda erime yaşanır ve doğal yaşam tehdit altına alınır. Bunun için karbon ayak izinin azaltılması adına çeşitli adımlar atılabilir. Motorlu taşıt kullanımı çevreye ve dolaylı yoldan denizlere zarar verir. Bunun yerine toplu taşıma, bisiklet ya da mümkün olduğu sürece yürüme yoluyla ulaşımı tercih edebilirsin. Bisiklet ve yürüme seçenekleri kendi sağlığın için de en uygun olanıdır.
- Denizler de dahil olmak üzere çevreyi korumak için en önemli adımlardan biri plastik kullanımını azaltmaktır. Yeryüzündeki plastik atıkların sayısı, gereğinden çok daha fazla. Eğer herkes bu duruma gerekli hassasiyeti gösterirse plastik kullanımı ciddi miktarda azalır ve denizde yaşayan canlıların habitatı korunabilir. Sen de plastik ambalaj ve şişelerin yerine alternatiflerini kullanabilir ya da elindeki plastik maddeleri geri dönüşüme kazandırabilirsin.
- Denizleri korumak için çevre dostu ürünleri satın almalısın. Bunun için satın alacağın ürünlerin etiketlerini detaylı bir şekilde incelemelisin. Satın aldığın ürünlerin üretiminde kullanılan maddelerin ve yöntemlerin çevreye zarar verip vermediği konusunda bilinçli olmalı, doğayı istismar eden markalardan ve ürünlerden uzak durmalısın. Bu konuda çevreni de mümkün olduğunca bilinçlendirerek daha sürdürülebilir bir deniz yaşamı için doğaya katkıda bulunabilirsin.
- Son olarak, çevre aktivistlerinin yer aldığı oluşumlara ve sivil toplum kuruluşlarına üye olarak ya da destek sağlayarak denizlerin korunması için sürdürülen çalışmalara destek olabilirsin.
Su sporları ile ilgilenenler için temiz ve sağlıklı bir deniz ortamı çok önemlidir. Bunun için senin de sorumlulukların var. Su sporları ile ilgilenirken hem sorumluluklarını yerine getirebilir hem de spor yaparken keyif alabilirsin. Yüzücü gözlüğü ve bone gibi su sporlarında kullanabileceğin ürünleri The Moose Bay’de bulabilirsin. Haydi sen de doğaya çıkış yolunu www.themoosebay.com ile keşfet!
[1] https://www.dw.com/tr/deniz-canl%C4%B1lar%C4%B1-yar%C4%B1-yar%C4%B1ya-azald%C4%B1/a-18717094
[İO1]Yeryüzünün doğal dengesini sağlaması için önem arz eden unsurlar arasında yer alan denizler
